Bệnh viêm khớp vai- Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả nhất

>> Triệu chứng viêm khớp vai nhận biết sớm để tránh nguy cơ liệt, tàn phế

>> Viêm khớp vai có nguy hiểm không và những biến chứng của bệnh

1. Viêm khớp vai là gì?

Theo tài liệu về “Viêm khớp vai” – Trần Ngọc Ân, nhà xuất bản y học 2002 thì bệnh viêm khớp vai có tên khoa học là Periarthritis humeroscapularis. Đây là dạng bệnh lý tại bộ phận, ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc phần mềm nằm xung quanh khớp vai, dần dần gây ra viêm khớp bả vai.

Cụ thể, những bộ phận quanh khớp vai thường bị ảnh hưởng là cơ gân, bao hoạt dịch, bao khớp, dây chằng, dây thần kinh, mạch máu,… Bệnh gây ra các cơn đau ở vai, khiến viêm khớp vai trái, viêm khớp vai phải, đau rãnh chữ V của cơ delta. Để lâu một thời gian, bệnh sẽ chuyển sang viêm khớp vai cấp, làm xuất hiện các cơn đau lan xuống hai cánh tay, bàn tay và ngón tay.

Bệnh viêm khớp vai biểu hiện như thế nào?

Các cơn đau xuất hiện theo kiểu cơ học, có nghĩa là tăng mạnh khi người bệnh hoạt động, gắng sức làm việc hoặc khi nằm nghiêng, đặc biệt là ở tư thế tỳ vào vai. Chỉ khi người bệnh nghỉ ngơi, thư giãn thì cơn đau mới dần thuyên giảm. Vì thế, bệnh gây ra nhiều hạn chế trong sinh hoạt hằng ngày, làm giảm chức năng vận động của cánh tay.

Theo nghiên cứu Welfling (1981) thì viêm khớp vai có 4 thể lâm sàng như sau:

• Đau vai đơn thuần do bệnh lý gân.

• Đau vai cấp do lắng đọng vi tinh thể.

• Giả liệt khớp vai: Do bó dài gân nhị đầu bị đứt gân, hoặc các gân mũ cơ quay khiến cơ delta không hoạt động được.

• Cứng khớp vai: Do viêm dính bao hoạt dịch, co thắt bao khớp, bao khớp dày, từ đó khớp ổ chảo và xương cánh tay bị giảm vận động

2. Triệu chứng bệnh viêm khớp vai

Tùy thuộc vào từng thể của bệnh mà có các triệu chứng viêm khớp bả vai khác nhau. Dưới đây là những triệu chứng cụ thể được ThS. BS Bùi Hải Bình – khoa cơ xương khớp, bệnh viện Bạch Mai chỉ rõ:

• Viêm khớp vai thể đơn thuần

Viêm đau khớp vai ở thể này biểu hiện như sau:

# Triệu chứng lâm sàng:

– Ban đầu người bệnh sẽ bị đau tại vùng vai, do đây là bộ phận phải vận động nhiều và dễ gặp chấn thương.

– Cơn đau cũng thường xuất hiện tại gân trên vai hoặc điểm bám gân bó dài của gân cơ nhị đầu cánh tay.

– Cơn đau có xu hướng tăng dần lên, đặc biệt là khi có vận động tại vùng khớp vai. Những cơn đau như thế này khiến người bệnh bị hạn chế vận động.

– Triệu chứng viêm khớp vai phổ biến ở thể này còn do gân gặp vấn đề.

Một số thể viêm khớp vai phổ biến nhất

# Chụp X-quang:

Đối với thể đơn thuần khi chụp X-quang sẽ không thấy những dấu hiệu bất thường gì. Các hình ảnh đều bình thường, chỉ có một số trường hợp gân ở vai có thể bị canxi hóa.

# Siêu âm:

Khi siêu âm sẽ thấy bình thường, còn khi gân bị canxi hóa thì sẽ thấy xuất hiện các nốt tăng âm, bóng cản ở hình ảnh siêu âm, còn bao gân nhị đầu sẽ xuất hiện dịch bao quanh.

• Viêm khớp vai thể cấp

Ở thể cấp tính, người bệnh có thể nhận biết triệu chứng bệnh qua:

# Triệu chứng lâm sàng:

– Ở thể này cơn đau xuất hiện đột ngột, đau dữ dội không chỉ ở vùng khớp vai mà còn lan rộng sang cả vùng bả vai, đau lên cổ và đau lan xuống lưng, cánh tay, bàn tay.

– Phần vai bị sưng, nóng đỏ.

– Có một số trường hợp người bệnh còn bị sốt nhẹ.

– Hạn chế vận động khớp vai, cánh tay không linh hoạt, chỉ có thể để ở tư thế buông thõng.

# Chụp X-quang:

Khi chụp X-quang sẽ xuất hiện một số vị trí bị canxi hóa. Tuy nhiên chúng có thể biến mất sau một thời gian ngắn.

# Siêu âm:

Khi siêu âm sẽ nhìn thấy hiện tượng canxi hóa thông qua các bóng cản tại phần bao hoạt dịch và gân. Xung quanh vị trí dưới mỏm cùng vai cũng có thể thấy dịch bao quanh.

• Viêm khớp vai thể giả liệt khớp vai

Cách nhận biết triệu chứng bệnh viêm đau khớp vai ở thể giả liệt gồm:

# Triệu chứng lâm sàng:

– Người bệnh viêm khớp vai bị các cơn đau dữ dội hành hạ, đôi lúc có tiếng kêu lạo xạo khi vận động khớp vai.

– Sau vài ngày xuất hiện cơn đau thì cánh tay người bệnh sẽ xuất hiện các vết bầm tím.

– Người bệnh viêm khớp sẽ khó vận động khớp vai.

Triệu chứng chung của các thể bệnh viêm khớp vai là các cơn đau nhức nhối

# Chụp X-quang, chụp MRI:

Khi tiến hành chụp X-quang và MRI sẽ nhìn thấy các gân mũ đứt do phần giữa khoang khớp và túi thanh mạch bị thông nhau.

# Siêu âm:

Người bệnh xuất hiện vết bầm ở cánh tay đi siêu âm thì sẽ thấy hình ảnh máu tụ, đứt 2 đầu gân.

• Viêm khớp vai thể đông cứng

Trường hợp bị viêm khớp vai thể đông cứng sẽ có biểu hiện:

# Triệu chứng lâm sàng:

– Triệu chứng viêm khớp vai ở thể này cũng là các cơn đau. Chủ yếu là đau kiểu cơ học, đặc biệt là đau về đêm và buổi sáng sau khi ngủ dậy.

– Hạn chế vận động ở khớp vai, cả vận động chủ động lẫn thụ động.

– Khi người bệnh giơ tay, phần xương bả vai sẽ di chuyển cùng xương cánh tay. Có thể quan sát rõ ràng từ phía sau lưng.

# Chụp X-quang:

Khi tiến hành bơm thuốc cản quang trong quá trình chụp X-quang sẽ không thể bơm được như bình thường (30 – 35ml), chỉ có thể bơm được khoảng 5 – 10ml vì lúc này các khoang đã bị canxi hóa.

3. Những nguyên nhân viêm khớp vai phổ biến

Khớp vai là bộ phận phải hoạt động thường xuyên nên việc bị ảnh hưởng dẫn tới viêm đau là điều dễ hiểu. Ngài ra, còn có khá nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan ảnh hưởng tới bệnh. Dưới đây là những nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất:

Chấn thương trong thể thao là một trong những nguyên nhân viêm khớp vai phổ biến nhất

• Độ tuổi

Bệnh thường bắt gặp ở người trưởng thành, cụ thể là người trung niên và cao tuổi, nhất là những người trong độ tuổi từ 40 đến 60. Trẻ em và trẻ vị thành niên ít mắc bệnh.

• Giới tính

Giới tính cũng là một trong những nguyên nhân viêm khớp vai hàng đầu. Tỷ lệ nam giới mắc bệnh viêm khớp vaicao hơn nhiều so với nữ giới. Lý do là vì nam giới thường xuyên phải làm những công việc nặng hơn, đòi hỏi sức nâng từ tay và vai nhiều hơn.

• Công việc

– Những đối tượng sau đây có khả năng mắc bệnh cao hơn nhiều so với những người khác:

– Người làm công việc lao động chân tay, đặc biệt là những công việc thường phải giơ tay cao hơn đầu, ví dụ như thợ quét sơn, thợ trát trần nhà, công nhân sửa những máy móc cao hơn vai,…

– Người có thói quen chống tỳ khuỷu tay lên bàn.

– Đối tượng làm nghề gây rung xóc cho khớp vai trong thời gian dài như tài xế lái xe đường dài, tài xế lái máy xúc, máy ủi, công nhận sử dụng máy đâm nhiều,…

– Vận động viên thể thao, đặc biệt là người chơi các bộ môn như tennis, đánh golf, ném lao,…

• Chấn thương

– Những người có tiền sử chấn thương vai, có thể là do tai nạn giao thông, lao động, chơi thể thao khiến ngã chống thẳng bàn tay hay khuỷu tay xuống nền gây lực dồn lên vai, chấn thương phần mềm quanh khớp vai,… thường dễ bị viêm ở khớp vai.

– Sau khi bị gãy xương cánh tay, xương đòn, xương bả vai,…

– Đã từng phẫu thuật vùng khớp vai, mổ hoặc nắn các xương liên quan khớp vai như xương cánh tay, xương bả vai, xương đòn.

– Những người phải nằm bất động trong thời gian dài do gãy xương cánh tay, do bệnh goutte,…

• Một số bệnh lý khác

– Đối tượng mắc bệnh viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường, các bệnh ở lồng ngực, phổi, đột quỵ não, đau thắt ngực,… là đối tượng dễ bị viêm khớp vai.

– Bệnh thoái hóa gân, viêm gân chóp xoay gây lắng đọng canxi, gây rách hoặc đứt gân chóp xoay, viêm bao hoạt dịch dưới mỏm cùng vai, viêm gân dài cơ nhị đầu cánh tay,… cũng gây ra tình trạng viêm khớp bả vai.

5. Phương pháp điều trị viêm khớp vai

Quá trình điều trị bệnh bao gồm đợt điều trị cấp và đợt điều trị duy trì. Để đạt được hiệu quả tích cực nhất, người bệnh cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau, như chữa nội khoa, ngoại khoa, tập vật lý trị liệu,… Dưới đây là một số thông tin từ ThS. BS Bùi Hải Bình – khoa cơ xương khớp, bệnh viện Bạch Mai:

Dùng thuốc kết hợp tập vật lý trị liệu góp phần điều trị bệnh hiệu quả

• Điều trị viêm khớp vai bằng phương pháp nội khoa

Ngay khi xuất hiện các cơn đau, viêm khớp vai cấp người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng các loại thuốc Tây y giúp giảm đau, chống viêm. Cụ thể:

– Thuốc giảm đau thông thường: Các loại thuốc phổ biến là Acetaminophen 0,5g x 2 – 4 viên/24h, Acetaminophen kết hợp codein

– Tiêm Corticoid tại chỗ, áp dụng cho thể viêm khớp vai đơn thuần: Sử dụng thuốc Methylprednisolon acetat 40mg Các loại thuốc này có thể tiêm 1 lần duy nhất để cắt cơn đau, hoặc sau 3 – 6 tháng mới tiêm nhắc lại khi xuất hiện cơn đau.

– Thuốc chống thoái hóa khớp: Những loại thuốc chống thoái hóa tác dụng chậm bao gồm Glucosamin sulfat 1.500mg x 1 gói/24h, Diacerein 50mg 1 – 2 viên/ ngày. Duy trì dùng thuốc trong 3 tháng liên tục.

• Xây dựng chế độ tập luyện khoa học

Kết hợp dùng thuốc và luyện tập để phục hồi chức năng khớp vai, giúp khớp vai nói riêng và cơ thể người bệnh viêm khớp vai khỏe mạnh, dẻo dai hơn. Trong giai đoạn đầu thì nên cho vai nghỉ ngơi, đặc biệt là khi xuất hiện các cơn đau.

Đối với thể đông cứng khớp vai thì nên tập các bài tập vật lý trị liệu phù hợp, theo đúng chỉ dẫn của chuyên gia và bác sĩ chuyên khoa. Sau khi điều trị bệnh viêm khớp vai có hiệu quả thì tiếp tục tập phục hồi chức năng khớp vai.

Không nên gắng sức lao động quá nặng, nhất là tránh các động tác dang tay quá mức hoặc nâng tay lên cao quá vai,…

>> Video: Tham khảo bài tập chữa viêm khớp vai do cô Bình- giảng viên Trường Trung Cấp Y dược Tuệ Tĩnh Hà Nội thực hiện

• Điều trị ngoại khoa

Chữa trị viêm khớp vai ngoại khoa bằng phương pháp phẫu thuật, đây thường là cách điều trị cuối cùng được chọn lựa, thường áp dụng cho thể giả liệt khớp vai và thể cứng khớp vai.

# Điều trị giả liệt khớp vai:

Áp dụng điều trị ngoại khoa đối với tình trạng viêm khớp vai gây đứt mủ các gân cơ quay. Đối với người trẻ tuổi thì nên phẫu thuật khâu lại chỗ đứt mủ.

Đối với người lớn tuổi thì không nên phẫu thuật ngay mà nên điều trị nội khoa trước, hạn chế sử dụng thuốc tiêm vì có thể làm hoại tử gân. Sau đó cho khớp vai nghỉ ngơi, tập luyện phục hồi chức năng. Nếu sau khi điều trị nội khoa mà bệnh vẫn không thuyên giảm thì mới tính đến điều trị ngoại khoa.

# Điều trị cứng khớp vai:

Thông thường, thể cứng khớp vai có thể tự khỏi sau khoảng 1-2 năm, tuy nhiên có thể rút ngắn quá trình này nhờ điều trị bằng thuốc giảm đau, chống viêm nosteroid, kết hợp vận động nhẹ nhàng và tập luyện các bài tập phù hợp. Và cuối cùng để điều trị dứt điểm người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật cắt bao khớp.

Lưu ý:

Sau khi phẫu thuật, người bệnh viêm khớp vai cần tái khám định kỳ sau khoảng từ 1 đến 3 tháng, tùy thuộc vào tình trạng và mức độ biến chuyển của bệnh.

Viêm khớp vai là bệnh lý khó lường nhất là các biến chứng và các thể bệnh. Do đó mọi người khi có biểu hiện đau nhức tại khớp vai hãy đi khám, không nên tự ý điều trị ở nhà khi chưa có chỉ định. Bên cạnh phương pháp điều trị tại cơ sở y tế thì bổ sung dinh dưỡng hay tập luyện thể dục thể thao cũng là cách giảm các triệu chứng viêm khớp vai hiệu quả.

ĐỌC THÊM:

>> Những cách điều trị viêm khớp vai hiệu quả nhất hiện nay

>> Phác đồ điều trị viêm khớp vai tốt nhất cho người bệnh

Hoàng Nguyên (tổng hợp)